Rodzice wychowujący dzisiaj dzieci nie mają lekko. Jeszcze 10-20 lat temu opiekunowie osób małoletnich zdawali sobie sprawę, że zagrożeniem dla dziecka są np. narkotyki, alkohol czy pornografia. Dziś – wraz z powszechnym dostępem do sieci – do wymienionych tutaj zjawisk dochodzą inne, równie groźne. Jednym z problemów młodzieży i dzieci są patostreamy. Co to takiego? W jaki sposób kontrolować dziecko, aby nie zachwycało się takim zjawiskiem?
Patologia to nieprawidłowe zjawiska, do których dochodzi w życiu społecznym. Kojarzą się zwykle ze światkiem przestępczym lub zmarginalizowaną częścią społeczeństwa, żyjącą na granicy ubóstwa. Takie myślenie sprawia, że nasza czujność staje się uśpiona. Zjawiska patologiczne dotyczą osób, które kreują je i chwalą się nimi w sieci, aby zdobywać poklask i pieniądze. Osoby wywołujące patologię na siłę tworzą właśnie patostreamy.
Czym są patostreamy? Poznaj historię tego zjawiska
W artykule naukowym dr Dominiki Bek i mec. Martyny Popiołek-Dębskiej pt. Patostreaming͵ charakterystyka i prawne konteksty zjawiska przeczytamy, że „patostreaming to transmitowanie na żywo przekazów noszących znamiona różnego rodzaju patologii. […] Zawiera treści wulgarne, obsceniczne i przemocowe”. Słowo patostream pochodzi ze zbitki angielskich słów „pathology” (patologia) i streaming (transmisja).
Patostreamerzy wykorzystują platformy streamingowe (Facebook, YouTube, Twitch itd.) do prezentowania zjawisk uznawanych za dewiacje społeczne (np. libacje alkoholowe, przemoc domową, wulgaryzmy, obsceniczność i nagość, a niekiedy nawet pornografię) w celu uzyskania konkretnego zarobku i zdobycia sławy. Niekiedy patostreamer nie jest świadomy swojego zachowania, a za monetyzowaniem transmisji stoją osoby zewnętrzne, zachęcające do ukazywania dewiacji np. przez kupowanie alkoholu.
Chociaż zjawisko to było obecne w Polsce i innych krajach Europy praktycznie wraz z rozwojem Internetu (zamiast transmisji na żywo internauci publikowali nagrane wcześniej materiały wideo), to wzrost popularności streamów noszących znamiona patologii można uznać za 2017 i 2018 rok. Wtedy też patostreamerzy zaczęli zarabiać na transmisjach, gromadząc tzw. donejty (drobne datki wysyłane na konto streamera, za wykonywanie konkretnych zadań związanych z dewiacją społeczną).
Dziś patostreamerzy cieszą się ogromną popularnością. W mediach społecznościowych mają nawet po kilka milionów obserwujących. Wchodzą do mainstreamu, uczestnicząc m.in. w walkach w formule MMA, organizowanych przez coraz liczniejsze organizacje w Polsce.
W jaki sposób patostreamy mogą być zagrożeniem dla dzieci i młodzieży?
Dorośli podchodzą niekiedy lekkomyślnie do patostreamingu. Uważają, że to „wygłupy mało rozgarniętych, niekiedy patologicznie zachowujących się osób w sieci”. Wbrew pozorom zjawisko może być jednak bardzo groźne dla naszych dzieci. Jak się na nich odbija?
- Przyswajanie patologicznego zachowania – małoletni oglądający patostreamerów zaczynają przyswajać zachowanie agresywne i wulgarne, powtarzając to, co mają do powiedzenia jego idole. Zmiana postawy i zachowania wymaga później mozolnej pracy z psychologiem.
- Próba naśladowania niebezpiecznych sytuacji – dzieci często powtarzają to, co robią ich idole. Jeżeli Ci zaczynają np. dewastować swoje mieszkanie, agresywnie odnosić się do bliskich czy niszczyć mienie osób postronnych, młody człowiek uważa to za odpowiedni wzór do naśladowania. Przez patostreaming zdarza się, że dziecko próbuje alkoholu lub narkotyków.
- Wykrzywiony sposób postrzegania rzeczywistości – patostreamerzy często posiadają spory majątek (dzięki wsparciu oglądających ich internautów). Dziecko może uważać, że nagrywanie wandalizmu czy innych, szkodliwych społecznie i prawnie sytuacji prowadzi do gromadzenia dużych funduszy.
Oglądanie patostreamerów może doprowadzić do trwałych problemów natury psychologicznej, a niekiedy również psychiatrycznej. Może być początkiem depresji i nerwicy. Niektórzy młodzi ludzie mają przez patostreaming problemy z prawem, powtarzając zachowania swoich „idoli”.
W jaki sposób chronić dziecko przed zjawiskiem patostreamów?
Jak widać, patostreamy to spore zagrożenie dla rozwoju dziecka. Musimy reagować więc szybko, aby zminimalizować ryzyko oddziaływania internetowych dewiantów na rozwój niedojrzałego jeszcze człowieka. Jak najlepiej to robić?
- Kontrolowanie treści oglądanych w sieci – można używać do tego specjalnego oprogramowania do kontroli telefonu (Spy Phone na telefon) lub komputera (tu przyda się KEYLOGGER KEYTURION PRO®). Sprawdzisz jakich streamerów ogląda dziecko, a w razie potrzeby – natychmiast zareagujesz.
- Rozmowa z małoletnim o zagrożeniach płynących z sieci – warto uświadamiać dziecko, że zjawiska publikowane i transmitowane w sieci są szkodliwe i nie przynoszą wymiernej korzyści na dłuższą metę, nawet jeżeli streamer w danym momencie zarabia duże pieniądze.
- Kontakt z kadrą pedagogiczną w szkole – należy rozmawiać z nauczycielami, aby mieć pod kontrolą zachowanie dziecka oraz wiedzieć, czy małoletni nie zaczynają zachowywać się jak ich „idole”.
- Obserwacja środowiska i zachowania rówieśników dziecka – patrząc na zachowanie rówieśników dziecka jesteś w stanie szybko zweryfikować, jacy ludzie zaczynają imponować małoletnim i zareagować w odpowiednim momencie.
Stosując się do powyższych zasad możemy w efektywny sposób zmniejszyć ryzyko wpływu patostreamerów na rozwój dziecka. Dobrze jest pokazać małoletniemu alternatywę (np. w postaci sportu lub innego hobby), aby odciągnąć go od streamingu.
