Relacje na linii pracownik – pracodawca lub podwładny – szef mogą być niekiedy bardzo skomplikowane i niekonieczne oparte na zaufaniu czy reakcjach zgodnych z zasadami profesjonalizmu. Niekiedy zachowanie może przypominać wręcz mobbing. W tekście wyjaśnimy czym jest dokładnie mobbing, jak odróżnić go np. od mobilizowania pracowników oraz w jaki sposób udowodnić, że doszło do złamania przepisów chroniących pracowników. Opowiemy też jaką rolę przy udowadnianiu mobbingu może pełnić mini kamera.
Mobbing to słowo bardzo modne i często poruszane w dyskusjach osób walczących o prawa pracownicze. Niekiedy określenie to jest rzucane zbyt pochopnie, a oskarżenie oparte jest wyłącznie na powierzchownej wiedzy pracownika. W wielu sytuacjach pracodawcy czy kadra zarządzająca dopuszcza się jednak jawnego mobbingu. Co warto wiedzieć o tym zjawisku?
Czym jest mobbing?
Polskie przepisy od pewnego czasu definiują zjawisko mobbingu i wskazują kiedy do niego dochodzi. Możemy o nim przeczytać w Kodeksie pracy. Artykuł 943 § 2 wyżej wskazanej ustawy stanowi, że mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.
Mobbingiem jest więc wszelkiego rodzaju nękanie psychiczne pracowników, narzucanie im obowiązków niezgodnych z umową, zmuszanie do brania nadgodzin, nękanie poza czasem pracy i ostateczne doprowadzenie pracownika do problemów natury psychicznej w tym zmniejszenie samooceny, nerwicy, depresji czy myśli samobójczych.
Zjawisko karane jest m.in. odszkodowaniem na rzecz poszkodowanego na rzecz strat moralnych oraz strat wynikających z konieczności zwolnienia się z pracy przez mobbing. Kwestiami mobbingu zajmuje się sąd na wniosek osoby poszkodowanej.
Jak odróżnić mobbing od zarządzania zespołem?
Wielu pracowników nie do końca potrafi rozróżnić zjawisko mobbingu od technik motywacyjnych, zarządzania zespołem oraz dyscypliny pracowniczej. Czym jedno różni się od drugiego? O mobbingu możemy mówić wtedy, gdy dochodzi do uporczywego, długotrwałego i przemyślanego nękania pracownika, poniżania go oraz kierowania w jego kierunku uwag niedotyczących wykonywanych przez niego obowiązków.
Mobbingiem nie jest rozmowa dyscyplinująca po słabszym miesiącu sprzedażowym, wskazanie błędów podczas wykonywania obowiązków czy obcięcie premii za notoryczne spóźnienia w pracy. Dzwonienie na telefon służbowy w czasie pracy również nie należy do tego kanonu. Co jest zatem mobbingiem? Ciągłe grożenie utratą pracy czy obniżką wynagrodzenia (bez realnych powodów), nieuzasadniona krytyka przed całym zespołem lub indywidualnie, poniżanie, polecenia niezgodne z wykonywanymi obowiązkami (np. żądanie parzenia kawy pod groźbą utraty premii), agresja słowna, wyśmiewanie i niedopuszczanie do głosu podwładnego.
Jeżeli czujesz, że pracodawca Cię nęka to możesz zacząć zbierać na niego materiały. Pamiętaj, że uciążliwe i długotrwałe wysyłanie maili i dzwonienie po godzinach pracy także jest zaliczane do działań mobbingujących! Pamiętaj również, że mobbingu mogą dopuścić się nie tylko szefowie, ale też m.in. współpracownicy.
W jaki sposób możesz udowodnić mobbing?
Chcąc udowodnić w sądzie mobbing musisz mieć świadków albo twarde dowody takiego procederu. Z pozyskaniem osób zeznających może być problem, gdyż współpracownicy mogą bać się zemsty. Warto więc zainwestować w podsłuch nagrywający lub zakupić sprzęt jakim jest mini kamera.
Podsłuch nagrywający pozwoli Ci zarejestrować słowa pracodawcy czy bezpośredniego przełożonego, który dopuszcza się mobbingu. Przykładem urządzeń tego typu jest dyktafon szpiegowski. Sprzęt ten schowasz do torebki czy plecaka albo położysz na biurku. Urządzenie dyskretnie rozpocznie nagrywanie w razie potrzeb. Nowoczesny dyktafon szpiegowski do ochrony przed mobbingiem przypomina najczęściej sprzęty codziennego użytku lub niewielkie akcesoria. Po jakie narzędzia warto sięgnąć? Produkty takie jak dyktafon, podsłuch nagrywający długopis D76 (z bardzo prostą obsługą i świetnym kamuflażem) albo dyktafon cyfrowy w pendrive HNSPY EC-09 (z trybem detekcji głosu i niezwykle czułym mikrofonem) umożliwiają bezpieczne i skuteczne pozyskanie dowodów na rozprawę sądową.
Z kolei mini kamera może zarejestrować obraz z działań osoby mobbingującej, jeżeli np. do kanonu zachowania niezgodnego z przepisami dochodzą różnego rodzaju gesty. Film także może być dowodem w sądzie. Czy możesz nagrywać dźwięk albo wideo osoby mobbingującej? Jeżeli jesteś ofiarą tego procederu, masz prawo się bronić! Nie zwlekaj ze zbieraniem dowodów i walką z mobbingiem. Skonsultuj się z prawnikiem (który podpowie np. czy warto skonsultować sprawę z innymi pracownikami albo szefostwem w firmie, które być może nie wie o procederze) i zacznij działań, aby ograniczyć szkodliwość tego typu działań do minimum.
